By Διευκόλυνση του παιδιού για να πάει στον παιδικό σταθμό
Η προετοιμασία στο σπίτι
Οι γονείς θα είναι σημαντικό να προετοιμάσουν το παιδί για την διαδικασία της συμμετοχής του στον παιδικό σταθμό. Αυτό μπορεί να γίνει αρχικά με μία συζήτηση στο σπίτι, σε έναν ασφαλή χώρο, όπως αγκαλιά στον καναπέ ή στο κρεβάτι. Να του εξηγήσουν ότι ο κύκλος της ζωής περιλαμβάνει διάφορα στάδια μεγαλώματος (να γίνει εστίαση στα όμορφα), για παράδειγμα το ότι ο παιδικός σταθμός είναι ένα σχολείο, το οποίο προσφέρει άπειρες δυνατότητες παιχνιδιού αναλόγως με τις καθημερινές του ανάγκες. Δηλαδή κάποιες μέρες μπορεί να θέλει να παίζει μόνο του με ένα παιχνίδι που μπορεί να του αρέσει πολύ, κάποιες άλλες μαζί με ορισμένα παιδιά, τα οποία μπορούν να γίνουν και φίλοι του (χωρίς να είναι απαραίτητο αυτό, είναι σημαντικό να μην πιεστεί το παιδί να κάνει αναγκαστικά φίλους, γιατί μετά η διαδικασία της κοινωνικοποίησης γίνεται αγχωτική και αρκετές φορές μπορεί να προκαλέσει το αντίθετο αποτέλεσμα (Rubin, 1980). Ορισμένα χρήσιμα βιβλία για να ενισχυθεί η διαδικασία είναι: «Τι ωραία που περνάω στον παιδικό σταθμό» (Εκδόσεις Σαββάλα), «Πάμε σχολείο για πρώτη φορά» (Εκδόσεις Ψυχογιός) που βοηθούν στην κατανόηση ποικίλων ερωτημάτων, όπως το «γιατί να πάω σχολείο;», «αν μου λείπει η μαμά και ο μπαμπάς;», «τι θα κάνω εκεί;». Η χρήση κάποιου προβολικού μέσου μπορεί να αποβεί χρήσιμο τόσο για το παιδί που θα ταυτιστεί με την ιστορία, τις εικόνες και τα ερωτήματα, αλλά και για τον γονιό, ο οποίος πιθανόν να μην γνωρίζει πώς να το πλαισιώσει.
Το μεταβατικό αντικείμενο
Το μεταβατικό αντικείμενο ενός παιδιού ορίζεται ως το πρώτο πράγμα, με το οποίο δένεται – ανεξαρτήτως φύλου – και πρόκειται για το πρώτο του απόκτημα. Συνήθως είναι απαλό και έχει συγκεκριμένη μυρωδιά για το παιδί, που του θυμίζει κάποιον γονέα ή το περιβάλλον του σπιτιού του και το διευκολύνει να πραγματοποιήσει ποικίλες μεταβάσεις σε διαφορετικά περιβάλλοντα, όπως αυτό του παιδικού σταθμού. Πριν τα μεταβατικά αντικείμενα, το βρέφος επεξεργάζεται την περιοχή του στόματος με τα δάχτυλά του ή τους καρπούς του (Τσαμπαρλή Α, 2011). Πρώτος ο Winnicot (1971) μίλησε για τον ισχυρό συμβολισμό του μεταβατικού αντικειμένου, με σκοπό την προοδευτική μετάβαση της σχέσης συγχώνευσης με την οικογένεια στην κατάκτηση της αυτόνομης ύπαρξής του. Συνήθως είναι κάποιο αρκουδάκι, κουβέρτα ή κάποια μπλούζα της μαμάς. Οπότε ένα σημαντικό «εργαλείο» για να πραγματοποιηθεί η διαδικασία της μετάβασης στον παιδικό σταθμό είναι το συγκεκριμένο αντικείμενο. Μπορεί στην αρχή το παιδί να έχει ανάγκη να το έχει συνέχεια στην αγκαλιά του, ώστε μέσω του ελέγχου της όρασης και της αφής να είναι σίγουρο ότι πράγματι είναι εκεί μαζί του, όπως και η σκέψη των γονιών του. Σταδιακά, όσο προσαρμόζεται στο περιβάλλον, υπάρχει περίπτωση να νιώθει εντάξει και χωρίς αυτό, να το αφήνει στην τσάντα του ή ακόμα και στο σπίτι μαζί με τα υπόλοιπα παιχνίδια του.
Δραστηριότητες που μπορεί να κάνει ο γονιός με το παιδί στον χώρο του σχολείου
Η μεγάλη αλλαγή που υφίσταται το παιδί σε αυτό το στάδιο της ζωής του είναι η αλλαγή του περιβάλλοντός του, η ρουτίνα στις καθημερινές του δραστηριότητες, καθώς και η εναλλαγή των προσώπων τόσο στη φροντίδα του, όσο και στην κοινωνικοποίησή του. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, η διαδικασία πρέπει να χαρακτηρίζεται από ροή, σταθερά βήματα (ανάλογα με το ρυθμό της οικογένειας) και σταδιακά προχωρήματα.
Αρχικά, ο γονέας μαζί με το παιδί μπορούν να επισκεφθούν τον νέο χώρο, να τον επεξεργαστούν, να παίξουν με τα παιχνίδια εκεί και να γνωρίσουν τις δασκάλες που θα έχει μέσα στη χρονιά. Είναι πολύ διαφορετικό να πραγματοποιηθεί σταδιακή εξοικείωση με ένα νέο περιβάλλον, από ότι να υπάρξει απότομη προσαρμογή κάπου άγνωστα και να παραμείνει εκεί. Σχετικά με την παραμονή, να γίνεται σταδιακά όλο και περισσότερη. Εάν το παιδί θέλει να κάτσει πλήρες ωράριο στο σχολείο είναι φανταστικό, το ίδιο υπέροχο όμως είναι και το να κάτσει σιγά σιγά όλο και περισσότερο, από δέκα λεπτά, έπειτα είκοσι λεπτά κ.λπ.
Παράλληλα, μπορούν μεταξύ τους να δημιουργήσουν έναν εθιμοτυπικό χαιρετισμό. Όπως έχουμε τις τελετουργικές δράσεις στη Δραματοθεραπεία και στην αρχή και στο τέλος της συνεδρίας γίνεται μοίρασμα σκέψεων και συναισθημάτων, έτσι πριν μπει στο σχολείο το παιδί, μπορεί να κάνει τη δική του αγκαλιά με την μαμά ή τον μπαμπά ή να βρουν ένα τραγούδι που θα ακούνε στη διαδρομή ή μία μυστική φράση, που θα το κρατάει «ασφαλές» κατά τη διάρκεια των σχολικών ωρών. Καλό θα ήταν η διαδικασία στην αρχή να πραγματοποιείται από το ίδιο πρόσωπο φροντίδας (μαμά, μπαμπάς, γιαγιά, κάποιο μεγαλύτερο αδερφάκι, ίσως κάποια κοπέλα που να το προσέχει).
Τέλος, ένα άλλο κριτήριο που μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο για την επιλογή του παιδικού σταθμού είναι ο γονιός να ρωτήσει ποιο είναι το σύστημα προσαρμογής του ίδιου του σχολείου. Για παράδειγμα, μερικά σχολικά περιβάλλοντα επιλέγουν να πάρουν τηλέφωνο ορισμένες ημέρες πριν ξεκινήσει η διαδικασία και να ενημερώσουν τους γονείς για το ποιες είναι, ποια είναι η φιλοσοφία τους, τι τομείς θα δουλέψουν, πώς θα τους ενημερώνουν αν υπάρξει κάποια δυσκολία. Επίσης, παρέχουν τη δυνατότητα να παραμείνουν σε κάποιο χώρο του σχολείου, για παράδειγμα στο κυλικείο, ώστε να υπάρξει άμεση παρέμβαση ύστερα από συνεννόηση με τις παιδαγωγούς. Την ίδια στιγμή, εάν οι προσαρμογές των παιδιών γίνουν σταδιακά, μπορεί σε συνεννόηση πάλι με την υπεύθυνη παιδαγωγό του τμήματος να μπαίνει για λίγο το πρόσωπο φροντίδας στην αίθουσα, π.χ. για πέντε με δέκα λεπτά και στη συνέχεια να φεύγει ομαλά. Αυτό δημιουργεί την αίσθηση ασφάλειας στον ίδιο τον γονέα που έχει πολλή ανάγκη, ειδικά αν αφήνει για πρώτη φορά το παιδί σε ένα «ξένο» περιβάλλον.
Ολοκληρώνοντας τα παραπάνω είναι απαραίτητο να σημειωθεί, ότι η κάθε οικογένεια έχει το δικό της συναίσθημα ανησυχίας καθώς και τις δικές της ανάγκες που πρέπει να φροντιστούν. Σε αυτό το σημείο έγκειται και η μοναδικότητα του κάθε ανθρώπου. Για αυτό το λόγο, τα παραπάνω έχουν σαν σκοπό να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης και ασφάλειας, όχι να ορίσουν τα «σωστά για όλους βήματα».
Αποκήρυξη: Κανένα περιεχόμενο σε αυτόν τον ιστότοπο, ανεξάρτητα από την ημερομηνία, δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο της άμεσης ιατρικής συμβουλής από το γιατρό σας ή άλλο εξειδικευμένο κλινικό ιατρό. #gonioscy Team